Βιοψίες
Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αλματώδης εξέλιξη στην επεμβατική διαγνωστική προσέγγιση των παθήσεων του μαστού. Όλα τα σύγχρονα και πλήρως εξοπλισμένα κέντρα μαστού διερευνούν με διαδερμική βιοψία κάθε είδους αλλοιώσεις που χαρακτηρίζονται ύποπτες για κακοήθεια (BI-RADS 4 και 5) και προγραμματίζεται ανοιχτή χειρουργική βιοψία μόνο σε περιπτώσεις που δεν είναι τεχνικά εφικτό να πραγματοποιηθεί διαδερμική βιοψία. Ως διαδερμική βιοψία ορίζεται μια μικρή ποσότητα ιστού που αφαιρείται από τον μαστό με ειδική βελόνη για να μελετηθεί ιστολογικά στο μικροσκόπιο.
Ο ακτινολόγος επιλέγει τον τύπο της βιοψίας που θα πραγματοποιήσει με βάση τις εξής παράμετρους: το μέγεθος της βλάβης, εάν η βλάβη είναι ψηλαφητή ή μη ψηλαφητή, την ανατομική εντόπισή της, εάν απεικονίζεται στη μαστογραφία, στην τομοσύνθεση, στο υπερηχογράφημα ή μόνο στη μαγνητική μαστών, τη μορφολογία της αλλοίωσης –εάν για παράδειγμα αφορά συμπαγή βλάβη ή μικροαποτιτανώσεις– αλλά και το μέγεθος των μαστών.
Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA)
Στην τεχνική της παρακέντησης με λεπτή βελόνη χρησιμοποιείται αυτό ακριβώς που υποδηλώνει η τεχνική, δηλαδή λεπτή βελόνα για να αφαιρεθεί υγρό από μια κύστη ή για να ληφθούν κύτταρα από μια συμπαγή αλλοίωση. Αν η βλάβη δεν μπορεί να ψηλαφηθεί, τότε βεβαιωνόμαστε ότι κατά τη λήψη του υλικού η κορυφή της βελόνας βρίσκεται στο κέντρο της βλάβης με τη χρήση υπερηχογραφήματος. Με την τεχνική αυτή, εντελώς ανώδυνη και πολύ μικρής διάρκειας, δεν υπάρχει κίνδυνος για επιπλοκές. Το βασικότερο όμως μειονέκτημα της μεθόδου είναι η χαμηλή διαγνωστική της αξιοπιστία, η οποία κυμαίνεται μεταξύ 70%-96%. Αυτό υποχρεώνει τον γιατρό να μη βασίζεται στο αποτέλεσμα της εξέτασης εάν είναι αρνητικό, παρά μόνο εάν βγει θετικό για κακοήθεια.
Βιοψία υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση (core biopsy)
Η βιοψία υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση διεξάγεται με την τοποθέτηση της ασθενούς σε ύπτια θέση και το άνω άκρο στην πλευρά που γίνεται η βιοψία τοποθετημένο πάνω από το κεφάλι της ασθενούς. Αφού αποστειρωθεί η περιοχή, σημειώνουμε με έναν μαρκαδόρο τη θέση εισόδου της βελόνης. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας είναι σημαντικό η ασθενής να αναπνέει ήρεμα και να μην κινείται, καθώς ενδεχομένως να νιώσει ήπια πίεση στον μαστό όπου διεξάγεται η βιοψία. Αρχικά χορηγείται μικρή ποσότητα τοπικής αναισθησίας στο δέρμα και κατά μήκος της εισόδου της βελόνης και, στη συνέχεια, η κεφαλή των υπερήχων μάς οδηγεί να τοποθετήσουμε τη βελόνη της βιοψίας στην περιοχή της βλάβης, από όπου θα ληφθούν περίπου πέντε δείγματα (βλ. εικόνες με τη βελόνη τοποθετημένη εντός της βλάβης).
Μετά τη λήψη του ιστού τοποθετείται κλιπ και γίνεται μαστογραφία για να απεικονιστεί η θέση του κλιπ και οι τυχόν αλλαγές στο σημείο της βιοψίας. Η διαδικασία της βιοψίας στο σύνολό της θα διαρκέσει περίπου μία ώρα. Εντός τριών ημερών θα επικοινωνήσουμε μαζί σας για τα αποτελέσματα.
Στερεοτακτική βιοψία μαστού
Η στερεοτακτική βιοψία μαστού είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που με την χρήση ειδικού συστήματος και βελόνης με αναρρόφηση λαμβάνεται ιστός για ιστολογική εξέταση. Για να προσεγγίσουμε βλάβες που δεν είναι ορατές μέσω των συμβατικών συστημάτων 2D, έχουμε εγκαταστήσει στην κλινική μας το σύστημα στερεοτακτικής βιοψίας με τομοσύνθεση.
Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται για βλάβες που εντοπίζονται στην ψηφιακή μαστογραφία ή στην τομοσύνθεση και αφορούν ιδιαίτερα τη διερεύνηση ύποπτων μικροαποτιτανώσεων ή διαταραχή της αρχιτεκτονικής του παρεγχύματος.
Κατά τη διάρκεια της στερεοτακτικής βιοψίας, η ασθενής βρίσκεται καθιστή ή ξαπλωμένη σε ειδικό κάθισμα πολυθρόνας για βιοψίες μαστού.
Αφού αποστειρωθεί η περιοχή, χορηγείται μικρή ποσότητα τοπικής αναισθησίας στο δέρμα αλλά και κατά μήκος της εισόδου της βελόνης. Με τη βοήθεια του λογισμικού στερεοτακτικής βιοψίας εξάγονται αυτόματα συντεταγμένες μετρήσεις με απόλυτη ακρίβεια στην περιοχή-στόχο, στην οποία εισάγεται η βελόνη ώστε να ληφθεί ιστός.
Τα δείγματα ιστού που λαμβάνονται τοποθετούνται σε ειδικό δοχείο και γίνεται ακτινογραφία για να επιβεβαιωθεί ότι έχει αφαιρεθεί ικανοποιητικό δείγμα υλικού.
Μετά τη λήψη του ιστού τοποθετείται κλιπ και γίνεται μαστογραφία ή τομοσύνθεση για να φανεί η θέση του κλιπ και οι τυχόν αλλαγές στο σημείο της βιοψίας.
Βιοψία υπό την καθοδήγηση του μαγνητικού τομογράφου
Η κατευθυνόμενη βιοψία υπό τον μαγνητικό τομογράφο διενεργείται με τη χρήση ειδικού πηνίου σε βλάβες που δεν είναι ορατές σε καμία άλλη απεικονιστική εξέταση. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας, η ασθενής βρίσκεται ξαπλωμένη σε πρηνή θέση με το στήθος τοποθετημένο στο τραπέζι της βιοψίας. Αφού αποστειρωθεί η περιοχή, χορηγείται μικρή ποσότητα τοπικής αναισθησίας στο δέρμα και κατά μήκος της εισόδου της βελόνης. Ενδεχομένως η ασθενής να αισθανθεί πίεση και ήπιο άλγος. Με τη βοήθεια του λογισμικού βιοψίας μαστού του μαγνητικού τομογράφου εξάγονται αυτόματα συντεταγμένες μετρήσεις με απόλυτη ακρίβεια στην περιοχή-στόχο, στην οποία εισάγεται η βελόνη ώστε να ληφθεί ιστός (βλ. εικόνες). Η ίδια τεχνική χρησιμοποιείται σε περίπτωση προεγχειρητικού εντοπισμού.
Τα δείγματα ιστού που λαμβάνονται τοποθετούνται σε ειδικό δοχείο και γίνεται λήψη ακτινογραφίας για να πιστοποιηθεί ότι έχει αφαιρεθεί ικανοποιητικό δείγμα υλικού. Μετά τη λήψη του ιστού τοποθετείται κλιπ και γίνεται μαστογραφία για να φανεί η θέση του κλιπ και οι τυχόν αλλαγές στο σημείο της βιοψίας.
Τοποθέτηση συρμάτινου οδηγού
Η τοποθέτηση συρμάτινου οδηγού γίνεται προεγχειρητικά για τον εντοπισμό μη ψηλαφητών αλλοιώσεων που έχουν απεικονιστεί με τη μαστογραφία, την τομοσύνθεση, το υπερηχογράφημα ή τη μαγνητική μαστών.
Η τοποθέτηση του συρμάτινου οδηγού γίνεται ανάλογα σε ποια εξέταση απεικονίζεται η βλάβη. Σκοπός είναι να βοηθήσει τον χειρουργό να αφαιρέσει στοχευμένα τη βλάβη, με όσο το δυνατόν λιγότερη απομάκρυνση υγιούς ιστού, ώστε να υπάρχει το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Ανάλογα με την έκταση της βλάβης, τοποθετούνται ένας ή περισσότεροι οδηγοί. Η όλη διαδικασία είναι απλή, ανώδυνη και απολύτως ασφαλής, χωρίς να χρειάζεται καμία προετοιμασία από την ίδια την ασθενή. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας και ενώ ακόμη η ασθενής βρίσκεται στο χειρουργείο, το παρασκεύασμα στέλνεται στο ακτινολογικό εργαστήριο για να πραγματοποιηθεί ακτινογραφία σε αυτό, ώστε να πιστοποιηθεί ότι η ύποπτη αλλοίωση έχει πλήρως αφαιρεθεί. Ταυτόχρονα δίνει πληροφορίες σχετικά με τα όρια της βλάβης σε σχέση με τον υγιή ιστό για να καθοριστεί εάν χρειάζεται να ακολουθήσει ευρύτερος χειρουργικός καθαρισμός.
Οδηγίες για την ασφάλεια των ασθενών πριν από διαδερμική βιοψία μαστού
Κατά την ημέρα της εξέτασης:
- Δεν υπάρχουν περιορισμοί στο φαγητό ή στη λήψη υγρών την ημέρα εκείνη.
- Αποφύγετε τη χρήση αποσμητικού.
- Φορέστε ή φέρτε μαζί σας έναν αθλητικό στηθόδεσμο.
- Πριν από τη βιοψία θα σας εξηγήσουμε τη διαδικασία και θα ζητηθεί η συγκατάθεσή σας.
Προσοχή: Ενημερώστε μας εάν έχετε αλλεργίες ή εάν έχετε εμφανίσει κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες σε προηγηθείσα φαρμακευτική αγωγή.
Ενημερώστε τον γιατρό ή τον τεχνολόγο εάν είστε έγκυος ή εάν υπάρχει ενδεχόμενο εγκυμοσύνης.
Να θυμάστε να έχετε μαζί σας τα τρέχοντα φάρμακα που λαμβάνετε. Εάν παίρνετε αντιπηκτικά σκευάσματα, όπως τα Plavix και Coumadin ή η ασπιρίνη, ενημερώστε μας για να συζητήσουμε το ενδεχόμενο διακοπής αυτών πριν από τη βιοψία.
Κατά τη διάρκεια της βιοψίας:
Να είστε προετοιμασμένη να διαθέσετε περίπου μία ώρα στο εργαστήριο. Παρότι η ίδια η βιοψία δεν είναι χρονοβόρα, απαιτείται χρόνος μετά το πέρας αυτής για την άσκηση πίεσης του μαστού στο σημείο της βιοψίας.
Εάν εμφανίσετε άλγος ή ενόχληση, μπορείτε να πάρετε Depon. Απαγορεύεται η λήψη φαρμάκων όπως η ασπιρίνη, καθώς και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα τύπου Naprosyn, Advil, Ibuprofen.
Μετά τη βιοψία, ο ακτινολόγος θα σας δώσει ένα αντίγραφο των οδηγιών για να τις πάρετε μαζί σας στο σπίτι.
Μετά τη βιοψία θα σας δοθεί αντίγραφο των οδηγιών γραπτώς για να τις πάρετε μαζί σας στο σπίτι. Τα αποτελέσματα της βιοψίας θα είναι έτοιμα κατά πάσα πιθανότητα εντός 3 εργάσιμων ημερών από την ημέρα της βιοψίας. Τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης αξιολογούνται από τη διεπιστημονική μας ομάδα, την οποία απαρτίζουν όλες οι συναφείς ειδικότητες στο αντικείμενο του μαστού. Στη συνέχεια, η εξειδικευμένη μας ομάδα μεταφέρει τα αποτελέσματα στην ασθενή, προσφέροντας τη δυνατότητα να συζητηθούν ενδεχόμενες απορίες και να δοθούν απαντήσεις σε ό,τι ερωτήματα υπάρχουν.