Ελληνικές δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις σε Ελληνικά Περιοδικά
1. Περίπτωση ουρητηρικού εκκολπώματος
Π. Παπαδάκη, Α. Βούρτση, Ν. Κούνης, Ε. Μαυρουδή, Δ. Καρακύκλας, Γ.Μ. Ζάβρας Ιατρικά χρονικά, 1997;5:269-270 Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια σπάνια περίπτωση εκκολπώματος του ουρητήρα. Συζητείται η αιτιολογία, η κλινική, η ακτινολογική εικόνα του ουρητηρικού εκκολπώματος και γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας.
2. Ακτινολογική Διερεύνηση πυελικής λιπωμάτωσης. Περιγραφή περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας
Π. Παπαδάκη, Α. Βούρτση, Ν. Κούνης, Ε. Μαυρουδή, Δ. Καρακύκλας, Γ.Μ. Ζάβρας Ιατρικά χρονικά, 1997;2:74-76 Παρουσιάζεται μια σπάνια περίπτωση πυελικής λιπωμάτωσης και συζητούνται τα κλινικά και ακτινολογικά ευρήματα της νόσου καθώς και τη διαφορική δίαγνωση αυτής.
3. Πρωτοπαθές λέμφωμα του παχέος εντέρου. Περιγραφή Περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας
Π. Παπαδάκη, Δ. Καρακύκλας, Ν. Κούνης, Ε. Μαυρουδή, Α. Βούρτση, Α. Ακατος-Τζιτζιμπάσης, Γ.Μ. Ζάβρας Ιατρικά χρονικά 1997;6:455-457 Περιγράφεται περίπτωση πρωτοπαθούς λεμφώματος του παχέος εντέρου σε ηλικιωμένο ασθενή. Το πρωτοπαθές λέμφωμα του παχέος εντέρου αποτελεί εξαιρετικά σπάνια εντόπιση, καθ’όσον πρόκειται για το 0,05% όλως των νεοπλασματικών εξεργασιών του παχέως εντέρου και το 0,1% των πρωτοπαθών όγκων του ορθού. Τελευταίως όμως παρατηρείται όλο και σε μεγαλύτερο ποσοστό καθ’όσον μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς με AIDS. Από τις ακτινολογικές μεθόδους για την αξιολόγηση των ευρημάτων και την σταδιοποίηση της νόσου πρέπει να αναφερθούν ο βαριούχος υποκλυσμός, καθώς η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, οι οποίες μάλιστα με συνδυασμό με τη βιοψία που ακολουθεί παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάγνωση του πρωτοπαθούς λεμφώματος.
4. Αυτόματο οπισθοφαρυγγικό και υποδόριο τραχηλικό εμφύσημα ως επιπλοκή ασθματικής κρίσεως
Π. Παπαδάκη, Δ. Καρακύκλας, Ν. Κούνης, Ε. Μαυρουδή, Α. Βούρτση, Γ.Μ. Ζάβρας Ιατρικά χρονικά 1997;3:196-198 Περιγράφεται περίπτωση νεαρού ασθενούς ηλικίας 18 ετών, ο οποίος παρουσίασε στις ακτινογραφίες τραχήλου (F/Pr) ελεύθερο αέρα οπισθοφαρυγγικά και υποδόριο εμφύσημα ως επιπλοκή επεισοδίου ασθματικής κρίσης. Οι ανωτέρω ακτινογραφίες ελήφθησαν μετά την ακτινογραφία θώρακος, στην οποία υπήρχε υποψία υποδορίου εμφυσήματος απεικονιζομένου στην περιοχή του τραχήλου. Συζητείται η αιτιολογία, η παθογένεια, τα κλινικά ευρήματα, τα διαγνωστικά κριτήρια κυρίως τα ακτινολογικά και γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας.
5. Ασυνήθιστη περίπτωση νόσου του Wilson
Α. Βούρτση, Α. Κουρέας, Λ.Α. Μουλόπουλος, Α. Γουλιάμος, Λ. Βλάχος Ελληνική Ακτινολογία 1998;29:226-229 Παρουσιάζουμε μία περίπτωση ασθενούς με νόσο του Wilson με ασυνήθιστη κλινική εκδήλωση και πορεία. Ένας άνδρας 29 ετών, με πενταετές ιστορικό χρονιάς ενεργού ηπατίτιδας, εισήχθη στο νοσοκομείο μας λόγω επιδείνωσης των συμπτωμάτων του, με σημεία ηπατικής δυσλειτουργίας, αταξία και δυσαρθρία. Ο εργαστηριακός έλεγχος για τη νόσο του Wilson ήταν αρνητικός. Η μαγνητική τομογραφία άνω κοιλίας παρουσίασε ευρήματα ηπατικής κίρρωσης και πυλαίας υπέρτασης. Ένας ασυνήθιστα βραχύς χρόνος Τ2 χαλάρωσης του ήπατος ήταν ενδεικτικός της παρουσίας μιας παραμαγνητικής ουσίας στο ηπατικό παρέγχυμα. Η μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου ανέδειξε αλλοιώσεις στα βασικά γάγγλια, στον οπτικό θάλαμο και στο στέλεχος. Εργαστηριακός έλεγχος για νόσο του Wilson επαναλήφθηκε και ήταν θετικός. Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου του Wilson πριν από την εγκατάσταση μόνιμων βλαβών στο ήπαρ και τον εγκέφαλο είναι μεγίστης σημασίας για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Η περίπτωση αυτή αναδεικνύει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η μαγνητική τομογραφία στη διάγνωση της νόσου του Wilson, όταν αυτή δεν εκδηλώνεται με την τοπική κλινική εικόνα.
6. Κυστική διόγκωση του υπογλώσσιου αδένα (Βατράχιο – Plunging Ranula) Η συμβολή των υπερήχων και της αξονικής τομογραφίας στην προεγχειρητική διάγνωση.
Α. Βούρτση, Ε. Πεντέα, Α. Καλοβιδούρης, Λ. Μουλοπούλου, Α. Γουλιάμος Ελληνική Ακτινολογία 1998;29:230-234 Περιγράφεται μια σπάνια περίπτωση εν τω βάθει κυστικής διόγκωση του υπογλώσσιου αδένα (Plunging Ranula) σε κορίτσι 14 ετών το οποίο παρουσίασε προοδευτική επώδυνη διόγκωση της αριστερής τραχηλικής χώρας. Περιγράφονται τα ευρήματα της υπερηχοτομογραφίας και της υπολογιστικής τομογραφίας και συζητείται η συμβολή τους στην προ εγχειρητική διάγνωση και στη διάκριση της νόσου από άλλες προσομοιάζουσες παθολογικές εξεργασίες.
7. Χειρουργικές γάζες στην κοιλιά: Απεικόνιση με αξονική τομογραφία
Α. Καλοβιδούρης, Δ. Κεχαγιάς, Α. Μετάφα, Α. Βούρτση, Α. Γουλιάμος, Σ. Πεντέα, Α. Μουλοπούλου, Λ. Βλάχος Ελληνική Ακτινολογία 1999;30:255-261 Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη των απεικονιστικών ευρημάτων των χειρουργικών γαζών στην κοιλιά, με αξονική τομογραφία (ΑΤ). Εντεκα ασθενείς με γάζες που παρέμειναν στην κοιλιά μετά από χειρουργική επέμβαση εξετάστηκαν με ΑΤ κοιλίας. Εκτιμήθηκε η μορφολογία των γαζών και η σχέση της με το χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση, η παρουσία κάψας, αποτιτανώσεων και φυσαλλίδων αέρος. Η ΑΤ ανέδειξε καλά περιγεγραμμένες στρογγυλές ή ωοειδείς μάζες με ποικίλη μορφολογία. Σε πέντε ασθενείς αναδείχθηκε σπογγόμορφη εξεργασία, σε τρεις ασθενείς μικτής συστάσεως βλάβη με υπέρπυκνα και υπόπυκνα στοιχεία, σε δύο υπόπυκνη ανομοιογενής βλάβη και σε έναν ασθενή κυστικής μορφολογίας αλλοίωση. Οι μικτής συστάσεως και οι υπόπυκνες ανομοιογενείς βλάβες με ή χωρίς αποτιτανώσεις ήταν γάζες που είχαν παραμείνει περισσότερο από ένα έτος μετά την εγχείρηση. Σε τρείς περιπτώσεις ευρέθησαν αποτιτανώσεις. Η ΑΤ αποτελεί άριστη μέθοδο για την αναγνώριση των χειρουργικών γαζών στην κοιλία. Εάν μία χωροκατακτητική εξεργασία της κοιλίας με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά αναδειχθεί σε ασθενείς με ιστορικό εγχείρησης στην κοιλία, η χειρουργική γάζα πρέπει να συμπεριληφθεί στη διαφορική διάγνωση.
8. Νευροαισθητήριος Βαρηκοϊα: Ευρήματα με MRI και HRCT σε μεγάλη σειρά ασθενών
Α. Βούρτση, Α. Παπαδόπουλος, Ι. Ξενέλλης, Κ. Αδαμόπουλος, Λ. Βλάχος Ελληνική Ακτινολογία 1999;30:143-155 Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση της συμβολής της υψηλής ευκρίνειας αξονικής τομογραφίας και του μαγνητικού συντονισμού στην ανίχνευση αλλοιώσεων του έσω ωτός και της ακουστικής οδού σε ασθενείς με νευροαισθητήριο βαρηκοία. Για το σκοπό αυτό, 126 ασθενείς (55 άνδρες και 71 γυναίκες – μέση ηλικία 47,5), με επιβεβαιωμένη νευροαισθητήριο βαρηκοϊα υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία των λιθοειδών αλλά και ολόκληρου του εγκεφάλου. Σε όλες τις περιπτώσεις χορηγήθηκε παραμαγνητική ουσία Gd-DTPA. Οι 86 (68%) από τους ασθενείς υποβλήθηκαν σε έλεγχο των λιθοειδών με υψηλής ευκρίνειας αξονική τομογραφία. Ανιχνεύθηκαν ευρήματα σε 35 ασθενείς (28%). Ο μαγνητικός συντονισμός, μετά από έγχυση παραμαγνητικής ουσίας, σε συνδυασμό με την υψηλής ευκρίνειας αξονική τομογραφία ανέδειξε ευρήματα σε 10 ασθενείς με αιφνίδια βαρηκοϊα (28%) ασθενείς με αμφοτερόπλευρη βαρηκοϊα. Συμπεραίνεται ότι η μαγνητική τομογραφία κατέχει υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση αλλοιώσεων του μεμβρανώδους λαβυρίνθου και της κεντρικής ακουστικής οδού σε ασθενείς με νευροαισθητήριο βαρηκοϊα, ενώ η υψηλής ευκρίνειας αξονική τομογραφία αποτελεί συμπληρωματική μέθοδο για τον έλεγχο του οστέινου λαβυρίνθου και των λοιπών οστικών δομών του λιθοειδούς. Αναμφισβήτητα, ο μαγνητικός συντονισμός προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την επίλυση δύσκολων κλινικών προβλημάτων, τα οποία – στο παρελθόν και με τις παλαιότερες απεικονιστικές μεθόδους – παρέμεναν ανεξιχνίαστα και γίνονταν γνωστά είτε κατά τη διεγχειρητική παθολογοανατομική διερεύνηση είτε από τη μελέτη του νεκροτομικού υλικού.
9. Περιφερικός εμβολισμός (υλικά-ενδείξεις-τεχνικές)
Α. Χατζηιωάννου, Δ. Μουρίκης, Α. Βούρτση, Λ. Βλάχος European Journal of Obstetrics & Genecology and Reproductive Biology 2000;89:63-67 Στην εργασία αυτή περιγράφονται οι γενικές ενδείξεις και αντενδείξεις του εμβολισμού, τα υλικά που χρησιμοποιούνται, η τεχνική αυτού και τέλος οι συχνότερες επιπλοκές που εμφανίζονται.
10. Οι σύγχρονες απόψεις στην διαγνωστική προσέγγιση του καρκίνου στον μαστό
Α. Βούρτση, Λ. Βλάχος Αρχεία της Ελληνικής Ιατρικής, Προς Δημοσίευση ως Βραχεία Ανασκόπιση Από τις συγκριτικές μελέτες προληπτικού ελέγχου που διεξήχθησαν σε Ευρώπη και Αμερική την τελευταία δεκαετία διεπιστώθη σημαντική μείωση της θνησιμότητας καρκίνου του μαστού σε ποσοστό που κυμαίνεται από 21% – 30% σε γυναίκες ηλικίας 40 – 69 ετών. Λόγω των αποτελεσμάτων αυτών διεθνώς καθιερώθηκε πλέον ο ετήσιος προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών. Σε αντίθεση η υπερηχοτομογραφία δεν έχει αποδειχθεί επωφελείς στον προληπτικό έλεγχο των γυναικών για καρκίνο του μαστού και αποτελεί χρήσιμο συμπληρωματικό διαγνωστικό μέσο στη διαφορική διάγνωση κυστικών μορφωμάτων από συμπαγείς μάζες. Η θέση της μαγνητικής μαστογραφίας παραμένει σήμερα σε ερευνητικό επίπεδο.
11. Ασυνήθεις νεοπλασματικές παθήσεις του μαστού. Απεικονιστικά ευρήματα
Α. Βούρτση Ομιλία στα πλαίσια των μετεκπαιδευτικών μαθημάτων της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας και Δημοσίευση αυτής στα Θέματα Γενικής Χειρουργικής, Προς Δημοσίευση Περιγράφονται τα απεικονιστικά ευρήματα των ασυνήθη νεοπλασματικών παθήσεων του μαστού. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο φλεγμονώδης καρκίνος, ο καρκίνος του μαστού κατά την εγκυμοσύνη, η νόσος του Paget, οι θετικοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες σε μαστογραφικά λανθάνον πρωτοπαθές καρκίνωμα μαστού, ο δευτεροπαθής καρκίνος του μαστού, τα σαρκώματα και το λέμφωμα.
12. Οι σύγχρονες απόψεις στον προληπτικό απεικονιστικό έλεγχο καρκίνου του μαστού
Α. Βούρτση Ομιλία στα πλαίσια των μετεκπαιδευτικών μαθημάτων της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας και Δημοσίευση στα Θέματα Γενικής Χειρουργικής, Α’ 1999 Παρουσιάζονται τα τελευταία δεδομένα σχετικά με τον προληπτικό απεικονιστικό έλεγχο καρκίνου του μαστού. Απαντώνται ερωτηματικά σχετικά με το κάθε πότε πρέπει να γίνεται μαστογραφία, σε ποια ηλικία είναι ασφαλές να σταματά ο προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος, και ποια είναι η επίπτωση της ακτινοβολίας από την μαστογραφία.
13. Νεώτερες απεικονιστικές μέθοδοι στην διαγνωστική προσέγγιση παθήσεων του μαστού
Α. Βούρτση Στρογγυλή τράπεζα στο 4ο Παμπελοποννησιακό Ιατρικό Συνέδριο και Δημοσίευση στο Περιοδικό Αχαϊκή Ιατρική, Τριμηνιαίο Περιοδικό Τόμος 5, 2000 Αναφέρεται ο ρόλος των νεοτέρων απεικονιστικών εξετάσεων στην διαγνωστική προσέγγιση των παθήσεων του μαστού
14. Σύνδρομο Διευρυσμένου Υδραγωγού της Αιθούσης
Σ. Σταθακοπούλου, Α. Βούρτση, Α. Παπακριβόπουλος, Α. Παπαδόπουλος, Ι. Ξενέλλης, Λ. Βλάχος Ελληνική Ακτινολογία, Προς Δημοσίευση Περιγράφεται περίπτωση άρρενος ασθενούς 34 ετών με σύνδρομο διευρυσμένου υδραγωγού της αιθούσης. Τα απεικονιστικά ευρήματα με τον μαγνητικό συντονισμό είναι παθογνωμονικά για τη διάγνωση του συνδρόμου αυτού και είναι απαραίτητη η εξέταση αυτή να διενεργείται στον συμπληρωματικό έλεγχο της HRCT, με σκοπό την βελτίωση της διαγνωστικής και της συντηρητικής ή χειρουργικής θεραπευτικής προσέγγισης των ασθενών, με προοδευτική νευροαισθητήρια βαρηκοϊα.
16. Μαστογραφική Απεικόνιση Ενδοπορικού Καρκινώματος Μαστού
Α. Βούρτση Ιατρικά Ανάλεκτα, Θεραπευτηρίου Υγεία Τεύχος 16, Απρίλιος-Ιούνιος 2002
17. Η μαστογραφία στην έγκαιρη διάγνωση καρκίνου του μαστού Λόγος και αντίλογος
Α. Βούρτση Ιατρικά Ανάλεκτα, Θεραπευτηρίου Υγεία Τεύχος 21, Ιουλίος-Σεπτεμβριος 2003
Συμμετοχή σε Ελληνικά Συνέδρια
1. Σύντομη ιστορική αναδρομή στην απεικόνιση του παχέως εντέρου δια ακτινολογικών κλασσικών μεθόδων.
Π. Παπαδάκης, Μ. Ζύγα, Α. Βούρτση, Α. Μπαλανίκα, Μ. Παπαδημητρίου, Δ. Καρακύκλας, Ν. Καλαντζής, Ν. Χατζηιωάννου 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γαστρεντερολογίας, Αθήνα, 16-20 Νοεμβρίου 1994 Σκοπός της εργασίας είναι η ιστορική αναδρομή των διαφόρων σταδίων στην ακτινολογική διαγνωστική της παθολογίας του παχέος εντέρου δια κλασσικών ακτινολογικών μεθόδων από την εποχή της ανακαλύψεως των ακτίνων Χ. (Roentgen 1985) μέχρι σήμερα. Η πρώτη ακτινογραφική απεικόνιση του παχέως εντέρου ανακοινώθηκε από τον Walse, ο οποίος διέκρινε το π. έντερο σε ακτινογραφία κοιλίας ασθενούς που είχε λάβει βισμούθιο για θεραπευτικό σκοπό. Ο πρώτος δε υποκλυσμός δια βισμουθίου ανήκει στον Schule το 1904. Το βάριο ως σκιαγραφικό του πεπτικού σωλήνα πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Cannon το 1896 σε πειραματικό όμως στάδιο. Η εφαρμογή του θειικού βαρίου σε per os εξετάσεις του πεπτικού σωλήνα εγένετο από τον Karl Bachem και τον Hans Gunther το 1910. Και από το 1914 έγινε η οριστική αντικατάσταση του βισμουθίου από θειικό βάριο. Το 1921 στην Σουηδία ο Iaurell και ο Odquist και το 1923 ο A.W. Fischer χρησιμοποιούν την τεχνική της διπλής σιαγραφήσεως του π. εντέρου, η οποία βελτιώθηκε το 1930 από το Kirklin και Weber στη Mayo Clinic. Περαιτέρω βελτιώσεις έγιναν από τον S. Welin το 963 (Malmo Σουηδία), με σκοπό τη λήψη καλύτερων εικόνων και ανάδειξη πολυπόδων. Η συνεχής προσπάθεια προς βελτίωση των τεχνικών της απεικόνισης του π. εντέρου, η βελτίωση των σκιαγραφικών ουσιών, και η προηγμένη τεχνολογία καθιστά σήμερα την εξέταση του π. εντέρου περισσότερο διαγνωστική και καλύτερα ανεκτή από τον ασθενή με ταυτόχρονη μείωση της δόσης της ακτινοβολίας.
2. Η εντερόκλυση στη Νόσο του Crohn
Α. Βούρτση, Α. Κάλλη, Μ. Ζυγά, Γ. Χάλαρης, Κ. Τασιούλας, Ι. Κανικλής, Α. Δερβίδου, Ν. Χατζηιωάννου 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γαστρεντερολογίας, Αθήνα, 16-20 Νοεμβρίου 1994 Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση περιστατικών μας με νόσο του Crohn που μελετήσαμε με τη μέθοδο της εντερόκλυσης. Διερευνήθησαν οκτώ ασθενείς με νόσο του Crohn, ηλικίας 18 μέχρι 75 ετών (Μ.Η.=41έτη) άνδρες 5 και γυναίκες 3. Για την εξέταση τηρήθηκε σχολαστικός καθαρισμός του εντερικού σωλήνα με αντικυτταρινιούχο δίαιτα τις τρείς τελευταίες ημέρες, λήψη υγρών και η αποφυγή χορήγησης καθαρτικών. Για τον καθετηριασμό του 12δακτύλου χρησιμοποιήθηκε καθετήρας Bilbao-Dotte μέσω του οποίου εγένετο έγχυση πέραν του συνδέσμου του Treitz 400 ml εναιωρήματος θειικού βαρίου 25% W/V και στη συνέχεια 1200 ml ύδατος για τη δημιουργία εικόνων διπλής σκιαγράφησης. Σε τρεις ασθενείς ανεδείχθησαν πρώιμα σημεία της νόσου του Crohn, όπως σπασμός της προσβεβλημένης εντερικής έλικας, αφθώδη έλκη, πάχυνση πτυχών. Σε έναν ασθενή απεδείχθησαν βαθύτατα έλκη, τα οποία σε πλάγια ακτινογραφική λήψη έδιναν εικόνα δίκην Collar button. Στους λοιπούς τέσσερις ασθενείς ανεδείχθη εικόνα λιθοστρώτου καθώς και στενώσεις με προστενωτικές διατάσεις εντερικών ελίκων. Η διαγνωστική ακρίβεια της εντερόκλυσης καθιστά αυτήν, εξέταση εκλογής στη νόσο του Crohn τόσο για τη διάγνωση σε πρώιμα στάδια, όσο και για την παρακολούθηση της.
3. Είναι αναγκαίος ο έλεγχος με μαγνητική τομογραφία ασθενών με νευροαισθητήριο βαρηκοϊα;
Α. Βούρτση, Α. Παπαδόπουλος, Κ. Παπαφράγκος, Ι. Ξενέλλης, Κ. Κανέλλης, Λ. Βλάχος, Γ. Αδαμόπουλος 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου Λεμεσός, 2-5 Νοεμβρίου 1995 Η σημασία της μαγνητικής τομογραφίας στον έλεγχο του έσω ακουστικού πόρου και της γεφυρο-παραγκεφαλιδικής γωνίας σε ασθενείς με νευρο-αισθητήριο βαρηκοϊα έχει επαρκώς μελετηθεί. Αντίθετα δεν συμβαίνει το ίδιο και για τις περιπτώσεις που η νευροαισθητήριος βαρηκοϊα είναι απόρροια άλλων, λιγότερο γνωστών αιτιολογικών παραγόντων, που προκαλούν βλάβη τόσο στην περιφερική, όσο και στην κεντρική ακουστική οδό. Στην εργασία αυτή αναλύονται τα αποτελέσματα του ελέγχου με μαγνητική τομογραφία 126 ασθενών με νευρο-αισθητήριο βαρηκοϊα που μελετήθηκαν στην ΩΡΛ κλινική και εργαστήριο ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
4. Η σημασία της μαγνητικής τομογραφίας στην εντόπιση της βλάβης σε ασθενείς με αιφνίδια νευρο-αισθητήριο βαρηκοϊα
Α. Παπαδόπουλος, Α. Βούρτση, Ι. Ξενέλλης, Κ. Παπαφράγκος, Ν. Κανέλλης, Α. Αδαμόπουλος, Λ. Βλάχος 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου Λεμεσός, 2-5 Νοεμβρίου 1995 Η αιφνίδια νευρο-αισθητήριος βαρηκοϊα είναι γνωστό ότι αποτελεί συνήθη κλινική εκδήλωση προσβολής του ακουστικού συστήματος από πολλούς και ποικίλλους αιτιολογικούς παράγοντες. Είναι κατά συνέπεια προφανές ότι η έγκυρη αντιμετώπισή της συνεπάγεται τη σωστή αναγνώριση του εκάστοτε βλαπτικού παράγοντα. Πιστεύουμε ότι η μαγνητική τομογραφία αποτελεί την πλέον αξιόπιστη εργαστηριακή εξέταση για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου 1992 και Δεκεμβρίου 1994 αντιμετωπίσθηκαν στην ΩΡΛ κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών 67 ασθενείς με αιφνίδια νευρο-αισθητήριο βαρηκοϊα διάρκειας μικρότερης του ενός μηνός. Όλοι οι ασθενείς πέραν ενός εκτεταμένου βιοχημικού και ανοσοβιολογικού ελέγχου υπεβλήθησαν σε εξέταση της κρανιακής κοιλότητας με αξονική και μαγνητική τομογραφία. Σε 8 ασθενείς τον υπεύθυνο για την αιφνίδια νευρο-αισθητήριο βαρηκοϊα. Αιτιοπαθολογικό παράγοντα απεκάλυψε μόνο η μαγνητική τομογραφία. Στην εργασία αυτή γίνεται ανασκόπηση των περιστατικών αυτών και μελετάται η αξιοπιστία της μαγνητικής τομογραφίας στην εντόπιση της βλάβης.
5. Η ενδοκολπική υπερηχογραφία στη διάγνωση της εξωμητρίου κυήσεως
Α. Βούρτση, Μ. Τζαλονίκου, Ε. Καψαλάκη, Α. Αντωνίου 5ο Διαπανεπιστημιακό Ακτινολογικό Συνέδριο, Ιωάννινα 3-5 Νοεμβρίου 1995 Η έγκαιρη διάγνωση της εξωμητρίου κυήσεως των 3ων-4ων εβδομάδων εμφανίζει ιδιαίτερα προβλήματα τόσο στην κλινική, βιοχημική αλλά και υπερηχογραφική προσέγγιση. Παρουσιάζονται τα υπερηχογραφικά ευρήματα υπερηβικής και ενδοκολπικής υπερηχογραφικής μελέτης σε 12 περιπτώσεις εξωμητρίου και γίνεται σύγκριση με τα κλινικά και βιοχημικά ευρήματα.
6. Παρουσίαση περιστατικού εκτεταμένου καρκινώματος εκ μεταβατικού επιθηλίου του ουροποιητικού συστήματος
Μ. Τζαλονίκου, Ε. Καψαλάκη, Α. Βούρτση, Α. Παφίτη, Α. Αντωνίου 5ο Διαπανεπιστημιακό Ακτινολογικό Συνέδριο, Ιωάννινα 3-5 Νοεμβρίου 1995
7. Ενδοκρανιακά ανευρύσματα σε πολυκυστική νόσο των νεφρών. Η ανίχνευση με μαγνητική αγγειογραφία
Α. Βούρτση, Α. Παπαδόπουλος, Γ. Κατσιούδας, Σ. Βουδικλάρη, Σ. Γκολφινόπουλος, Λ. Βλάχος 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας Αθήνα, 27-30 Μαρτίου 1996 Τα ενδοκρανιακά ανευρύσματα αποτελούν χαρακτηριστική εκδήλωση της νόσου των πολυκυστικών νεφρών τύπου του ενήλικα. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εκτιμήσουμε με τη μαγνητική αγγειογραφία την συχνότητα ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων σε ασθενείς με πολυκυστικούς νεφρούς. Στη μελέτη περιελήφθησαν 29 ασθενείς που έπασχαν από τη νόσο των πολυκυστικών νεφρών. Και οι 29 ασθενείς εξετάσθηκαν με SE PD και T2-W προς έλεγχο του εγκεφάλου. Ακολούθως έγινε μαγνητική αγγειογραφία με 2D-TDF και 3D-TDF τεχνικές. Ανιχνεύθηκαν ενδοκρανιακά ανευρύσματα σε 5 από τους 29 ασθενείς, το 17% της ομάδας μελέτης. Συγκριτικά δε με το 1% που παρατηρήθηκε μετά από την απεικονιστική διερεύνηση (αρτηριογραφία) που έγινε σε δείγμα γενικού πληθυσμού. Η μαγνητική αγγειογραφία είναι ευαίσθητη και αναίμακτη μέθοδος στην ανίχνευση του ενδοκρανιακού ανευρύσματος, και είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί σαν μέθοδος screening σε ασθενείς όπου η πιθανότητα ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων είναι αυξημένη όπως στους πολυκυστικούς νεφρούς.
8. Πολυποειδής χοληστερόλωση της χοληδόχου κύστεως. Δεκαετής Εμπειρία
Μ. Τζαλονίκου, Α. Βούρτση, Α. Αντωνίου, Α. Παφίτη, Γ. Πολυμενέας, Ε. Βαζούρα 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας, Αθήνα 27-30 Μαρτίου 1996 Η πολυποειδής χοληστερόλωση μονήρης με τη μορφή χοληστερινικών πολυπόδων ή πολλαπλή ως θηλωματώδεις προσεκβολές του τοιχώματος είναι γνωστό από μακρού παθολογοανατομικό εύρημα και ιδιαίτερα συχνό στην υπερηχολοκυστογραφία. Από το 1982 μέχρι το 1994 διαγνώσθησαν θηλωματώδςη προσεκβολές του τοιχώματος της χοληδόχου κύστεως μικρότερες του 1εκ (εύρους 3-7 χιλ) σε 3.500 ασθενείς σε 70.000 υπερηχογραφήματα άνω κοιλίας. Εξ αυτών παρακολουθήθηκαν από την εμφάνιση μέχρι σήμερα 81 ασθενείς σε τακτά χρονικά διαστήματα, χειρουργήθηκαν 144 ασθενείς και οι υπόλοιποι δεν επανεμφανίσθησαν. Σε 25 ασθενείς που χειρουργήθηκαν μετά 3-8 χρόνια από την πρωτοεμφάνηση διεπιστώθη η συνύπαρξη χολολιθιάσεως. Εκτός των χολοστερινών πολυπόδων, αληθών αδενωμάτων και υπερπλασίας του επιθηλίου δεν ανευρέθη ανάπτυξη καρκίνου.
9. Παρουσίαση περιστατικού μεταστατικού καρκινώματος στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα μετά από μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα
Μ. Τζαλονίκου, Α. Βούρτση, Δ. Βώρος, Ε. Καϊρη, Ε. Καψαλάκη, Α. Αντωνίου 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας Αθήνα, 27-30 Μαρτίου 1996 Παρουσιάζονται τα ακτινολογικά και παθολογοανατομικά ευρήματα σε περίπτωση μεταστατικού καρκινώματος στο αριστερό πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα μετά μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα. Για το καρκίνωμα του πνεύμονα η ασθενής είχε υποβληθεί σε ΧΘΠ, μεταστάσεις δε εμφανίστηκαν σε δύο (2) χρόνους, πρώτα στη δεξιά ωοθήκη οπότε και πραγματοποιήθηκε ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων και στη συνέχεια στο αριστερό πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα, με τη μορφή δύο (2) ογκοειδών μορφωμάτων ακανονίστου σχήματος.
10. Έκτοπος κύηση. Διαγνωστική προσέγγιση με διακολπική έγχρωμη Doppler υπερηχοτομογραφία
Α. Βούρτση, Μ. Τζαλονίκου, Θ. Στεφανόπουλος, Ε. Καπετανάκης, Ε. Βαζούρα, Α. Αντωνίου 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας Αθήνα, 27-30 Μαρτίου 1996 Σκόπος της μελέτης είναι να εκτιμηθεί η αξία της διακολπικής έγχρωμης Doppler Υπερηχοτομογραφίας στην έγκαιρη διάγνωση της εξωμήτριας κύησης και στην διαφορικής διάγνωση αυτής από άλλη παθολογία. Μελετήσαμε 240 εγκυμοσύνες με ενδοκολπικό υπερηχογράφημα από τον Ιανουάριο του 1993 έως το Νοέμβριο του 1995, που η σύλληψη έγινε με σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση. Επειδή οι κυήσεις αυτές ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για εξωμήτριο κύηση, εφαρμόσαμε για την διάγνωση την τεχνική της διακολπικής έγχρωμης Doppler υπερηχοτομογραφίας 3 ή 4 εβδομάδες μετά την εμφύτερυση και σε θετικό test εγκυμοσύνης (βb-HCG). Για την μελέτη χρησιμοποιήθηκε το μηχάνημα υπερήχων ACUSON 128 XP/4 με έγχρωμη Doppler κεφαλή EC7 και συχνότητα δέσμης 7 Mhz. Βιοχημικός έλεγχος (Β-χοριακής γοναδοτροπίνης και προγεστερόνη) έγινε σε όλες τις περιπτώσεις. Τριάντα τέσσερις (34) εξωμήτριες κυήσεις με ή χωρίς καρδιακό παλμό διεγνώσθησαν με διακολπική έγχρωμη Doppler υπερηχογράφημα και η διάγνωση επιβεβαιώθηκε με λαπαροσκοπική χειρουργική μέθοδο και στις 34 περιπτώσεις. Η διακολπική έγχρωμη Doppler υπερηχογράφημα αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μέθοδο σήμερα δια την διάγνωση της πρώιμης εξωμήτριας κύησης μέσω της ανίχνευσης με την τεχνική Doppler του εμβρυικού παλμού και της αιμάτωσης του χοριονικού δακτυλίου αλλά και της διαφορικής διάγνωσης από τις άλλες προσομοιάζουσες διεργασίες.
11. Κακόηθες Μεσοθηλίωμα του Περιτονέου
Α. Βούρτση, Μ. Τζαλονίκου, Α. Παφίτη, Θ. Στεφανόπουλος, Ε. Καψαλάκη, Α. Αντωνίου 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας Αθήνα, 27-30 Μαρτίου 1996 Παρουσιάζεται μία περίπτωση κακοήθους μεσοθηλιώματος του περιτοναίου σε γυναίκα 65 ετών. Αναλύονται τα ευρήματα των απεικονιστικών μεθόδων (υπερήχων, υπολογιστική τομογραφία πριν και μετά από χορήγηση σκιαγραφικού υλικού) οι οποίες ανέδειξαν χωροκατακτητική εξεργασία διαμέτρου 4εκ στη δεξιά πλάγια κοιλιακή χώρα. Το μόρφωμα αφαιρέθηκε χειρουργικώς και ιστολογικά απεδείχθη ότι επρόκειτο για κακόηθες μεσοθηλίωμα του περιτοναίου.
12. Η συμβολή της έγχρωμης Doppler υπερηχοτομογραφίας στην ανάδειξη φλεβικών θρομβώσεων σε ασθενείς με κατάγματα της κνήμης
Λ.Α. Λιβιεράτος, Α. Βούρτση, Α. Πετεινέλλη, Κ. Χαριτίδης, Σ. Πάντου, Λ. Αθανασοπούλου, Α. Ψυρόπουλος, Γ.Μ. Ζάβρας 6ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Λάρισα, 1-3 Νοεμβρίου 1996
13. Εκτίμηση της συχνότητας θρομβώσεως της επιπολής μηριαίας φλέβας επί εδάφους θρόμβωσης της κοινής μηριαίας και ιγνυακής φλέβας με τη μέθοδο της έγχρωμης Doppler υπερηχοτομογραφίας
Λ.Α. Λιβιεράτος, Ε. Μαυρούδη, Μ. Σουελέμ, Δ. Καρακύκλας, Α. Βούρτση, Π.Α. Λιβιεράτος, Ε. Ζαχαράκη, Γ.Μ. Ζάβρας 6ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Λάρισα, 1-3 Νοεμβρίου 1996
14. Η επίδραση της θέσης και του σχήματος του καρωτιδικού βολβού στον προσδιορισμό του “Shear Stress” με τη μέθοδο της έγχρωμης Doppler υπερηχοτομογραφίας
Λ.Α. Λιβιεράτος, Α. Βούρτση, Γ. Θεοδωρακόπουλος, Π. Παπαδοπούλου, Γ. Σπανομίχος, Γ. Κατερίνα, Σ. Κραμανός, Γ.Μ. Ζάβρας 6ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Λάρισα, 1-3 Νοεμβρίου 1996
15. Ενδοκρανιακά ανευρύσματα: Συγκριτική μελέτη συμβατικής μαγνητικής τομογραφίας και μαγνητικής αγγειογραφίας
Α. Παπαδόπουλος, Μ. Ντούσκου, Β. Βανταλή, Π. Παπαγιαννόπουλος, Ε. Γεωργιάδης, Χ. Τριανταφύλλου, Α. Βούρτση, Χ. Δρόσος 7ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Ηράκλειο Κρήτης, 24-26 Οκτωβρίου 1997 Ο μαγνητικός συντονισμός έχει καταξιωθεί, ως η καλύτερη μη επεμβατική μέθοδος στη διερεύνηση των ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων. Η αξιολόγηση της ευαισθησίας και των συμπληρωματικών πληροφοριών που προσφέρει η μαγνητική αγγειογραφία συγκριτικά με τις συμβατικές SE και turbo – SE τεχνικές στη διερεύνηση των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων. Μελετήθηκαν 10 ασθενείς με 11 ενδοκράνια ανευρύσματα. Έγινε συγκριτική αξιολόγηση α) εγκαρσίων και στεφανιαίων T2W εικόνων με SE ή turbo – SE τεχνικές και β) της μαγνητικής αγγειογραφίας με 3D-TOF τεχνική (πριν και μετά την επεξεργασία των εικόνων με MIP τεχνική). Με τη συμβατική SE τεχνική ανεδείχθησαν και τα 11 ανευρύσματα. Σε δυο περιπτώσεις όμως ήταν αναγκαία η επιβεβαίωσή τους από τις αγγειογραφικές εικόνες. Με τη μαγνητική αγγειογραφία και μετά την επεξεργασία με MIP τεχνική, απεικονίσθηκαν 7/11 ανευρύσματα. Τα 4 μη απεικονισθέντα ανευρύσματα ήταν θρομβωμένα, εκ των οποίων τα 2 γιγαντιαία. Με τη συμπληρωματική μελέτη των τομών αναφοράς (source images) απεικονίσθηκαν επιπλέον ανευρύσματα. Η μαγνητική αγγειογραφία ειδικά μετά την επεξεργασία των εικόνων με MIP τεχνική, υστερεί της συμβατικής μαγνητικής τομογραφίας στην ανάδειξη των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων, επειδή δεν μπορεί να απεικονίσει θρομβωμένα ανευρύσματα. Προσφέρει συμπληρωματικές πληροφορίες, όσον αφορά την επιβεβαίωση τους και την ακριβέστερη χαρτογράφηση τους. Η συγκριτική μελέτη των δυο τεχνικών θεωρείται αναγκαία στη διερεύνηση ασθενών με την υπόνοια ενδοκράνιου ανευρύσματος.
16. Η διαγνωστική αξία της διακολπικής υπερηχουστεροσαλπιγγογραφίας στη διερεύνηση ασθενών με προσωρινή στείρωση
Α. Βούρτση, Θ. Στεφανόπουλος, Α. Αντωνίου, Ε. Καπετανάκης, Λ. Βλάχος Πανελλήνιο Ακτινολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη, 23-27 Σεπτεμβρίου 1998 Ο σκοπός της μελέτης είναι να εκτμηθεί η διαγνωστική αξία της διακολπικής υπερηχουστεροσαλπιγγογραφίας στην διερεύνηση ασθενών με προσωρινή στείρωση. Διενεργήθηκε διακολπική υπερηχουστεροσαλπιγγογραφία σε 55 γυναίκες (ηλικίας 32-50 ετών) με αδυναμία σύλληψης και παθολογική ηχογένεια του ενδομητρίου μετά από διακολπική υπερηχοτομογραφία. Σε κάθε περίπτωση χορηγήθηκε άσηπτο διάλυμα φυσιολογικού ορού 10-20ml στην ενδομήτρια κοιλότητα με καθετήρα τύπου H/S υπό άμεσο υπερηχογραφικό έλεγχο. Τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν με υστεροσκόπιση. Σε 30 γυναίκες ανιχνεύθηκαν ενδομήτριοι πολύποδες. Σε 15 γυναίκες ανιχνεύθηκαν ινομυώματα. Σε καμμιά περίπτωση δεν εμφανίστηκαν επιπλοκές. Από τη μελέτη μας συμπεραίνεται ότι η διακολπική υπερηχουστεροσαλπιγγογραφία είναι απλή και εύκολη μέθοδος με υψηλή ευαισθησία στην προεγχειρητική διάγνωση παθολογικών εξεργασιών της ενδομήτριας κοιλότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη αντιμετώπιση γυναικών με προσωρινή στείρωση αποφεύγοντας τις περιττές προσπάθειες τεχνιτής γονιμοποίησης
17. Η συμβολή της υπερηχοτομογραφίας στη μελέτη φλεγμονωδών εξεργασιών των μαστών
Α. Καλοβιδούρης, Α. Βούρτση, Σ. Πεντέα, Α. Αντωνιάδου, Ε. Γιαμαρέλλου 8ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Κατά την τελευταία 3ετία 141 ασθενείς με κλινική διάγνωση φλεγμονής μαστού υποβλήθηκαν σε υπερηχοτομογραφικό έλεγχο. Σκοπός του υπερηχοτομογραφικού ελέγχου ήταν η επιβεβαίωση της κλινικής διάγνωσης, η εκτίμηση του είδους της φλεγμονής (φλεγμονικό απόστημα κλπ) και ο καθορισμός της έκτασης αυτής κατά την αρχική εξέταση. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν επιπλέον σε 1-4 εξετάσεις κατά τη διάρκεια της θεραπείας (10 ημέρες έως 8 μήνες) στα πλαίσια παρακολούθησης της νόσου για την εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία. Κατά την αρχική εξέταση 65 ασθενείς παρουσίασαν εικόνα φλέγμονος, 53 ασθενείς με άτυπη εικόνα υπό τη μορφή περιγεγραμμένης φλεγμονώδους αλλοίωσης ελαφρώς υπέρ- ή υποηχογενούς που προσομοίαζε με καλοήθη μη φλεγμονώδη εξεργασία. Όλες οι άτυπες φλεγμονώδεις εξεργασίες υποχώρησαν μετά θεραπευτική αγωγή. Συμπερασματικά, ο υπερηχοτομογραφικός έλεγχος φλεγμονής του μαστού ενδείκνυται για την εκτίμηση του τύπου της φλεγμονής, την έκταση αυτής και για την εκτίμηση στην ανταπόκριση της θεραπευτικής αγωγής.